လေထုညစ်ညမ်းမှုကိုကျွန်တော်တို့ဘယ်လိုလျှော့ချနိုင်မလဲ?

29 မတ် 2023
-
5 minutes

ကောင်းကင်ကို မည်းမှောင်နေအောင်ဘယ်သူတွေကခြယ်သနေကြပါသလဲ...? သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေဖြစ်ပေါ်လာတာကရော ဘယ်သူတွေကြောင့်လို့ထင်ပါသလဲ...? လေထုညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရာတွေဟာတစ်ခုနဲ့တစ်ခုဆက်စပ်လျက်ရှိနေပါတယ်။

a bird eye view of two animal feed factories including solar panels on the factories.

နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး ဆိုလာပြားတွေကိုအသုံးပြုပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုကာကွယ်လို့ရနိုင်မလဲ

ကောင်းကင်က ဘာအရောင်လဲလို့ မေးရင် လူတွေက အပြာရောင်လို့ ဖြေလိမ့်မယ်။
ဒါပေမယ့် အခုမြင်နေရတဲ့ ကောင်းကင်က အပြာရောင်မဟုတ်ပဲ မီးခိုးရောင်နဲ့ အနက်ရောင်ဘက်ကို ဦးတည်နေပါတယ်။ ဒါဆို ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲ။ "လေထုညစ်ညမ်းမှု" ကြောင့် စိတ်ထဲမှာ ပြောခဲ့သလိုပါပဲ။

လေထုညစ်ညမ်းမှု ဆိုသည်မှာ လေထု၏ သဘာဝလက္ခဏာများကို ပြုပြင်ပေးသည့် ဓာတု၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ ဓာတုပစ္စည်းများဖြင့် အိမ်တွင်း သို့မဟုတ် ပြင်ပပတ်ဝန်းကျင်ကို ညစ်ညမ်းစေပါသည်။ အိမ်သုံးပစ္စည်းများ၊ မော်တော်ယာဉ်များ၊ စက်မှုလုပ်ငန်းသုံး အဆောက်အအုံများနှင့် တောမီးများသည် လေထုညစ်ညမ်းမှု၏ အဖြစ်များသော အရင်းအမြစ်များဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်;

(၁) မြို့ပြတွင် ကားနှင့်ဆိုင်ကယ်အသုံးပြုမှု တိုးလာခြင်း။

(၂) အဲယားကွန်းများကို ပိုမိုအသုံးပြုလာကြသည်။

(၃) လျှပ်စစ်ဓာတ်အား အလုံအလောက်မရှိခြင်းကြောင့် မီးစက်များကို စက်ရုံများတွင်သာမက အခြားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင်လည်း အသုံးပြုကြသည်။

(၄) မီးသွေးနှင့် ထင်းကဲ့သို့သော လောင်စာများကို ကျေးလက်နှင့် ဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် ပိုမိုအသုံးပြုကြသည်။

(၅) စိုက်ပျိုးမှုနှုန်း ကျဆင်းလာပြီး သစ်တောပြုန်းတီးမှု တိုးလာခြင်း။

(၆) အမှိုက်များ၊ အမှိုက်မီးရှို့ခြင်းနှင့် စသည်တို့သည် ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးကဲ့သို့ မြို့ကြီးများ၏ လေထုအရည်အသွေးကို ထိခိုက်စေပါသည်။

ဆွစ်ဇာလန်လေထုအရည်အသွေးနည်းပညာကုမ္ပဏီ IQAir ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများ၏ လေထုအရည်အသွေးမှာ စိုးရိမ်ဖွယ်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

လေထုညစ်ညမ်းမှုက ကျန်းမာရေးကို ဘယ်လောက်ထိ ထိခိုက်နိုင်သလဲ...?
ရေတိုတွင် အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းတွင် မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ နှာခေါင်းယားယံခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါသည်။
ရေရှည်တွင်၊ အဆုတ်တစ်သျှူးများပျက်စီးခြင်း၊ ကင်ဆာများ၊ အရွယ်မတိုင်မီသေဆုံးခြင်းနှင့် ပန်းနာရင်ကျပ်ကဲ့သို့သော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ၊ လည်ချောင်းနာခြင်း နှင့် emphysema ပျက်စီးခြင်း။ ယနေ့ခေတ်တွင် ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါဖြင့် ဆေးရုံသို့လာရောက်သည့် ကလေးအရေအတွက် တိုးလာပါသည်။

ဒီတော့ လေထုညစ်ညမ်းမှုကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဘယ်လိုလျှော့ချနိုင်မလဲ။
ကျွန်ုပ်တို့၏ အစာစားစက်သုံးစက်တွင် ဆိုလာပြားများ တပ်ဆင်ထားပါသည်။
ရန်ကုန်တိရစ္ဆာန်အစာစက်ရုံသည် တစ်လလျှင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၇၂၁၈၄ ကီလိုဝပ်နာရီကို တစ်လလျှင် ထုတ်ပေးနိုင်ပြီး မန္တလေးတိရစ္ဆာန်အစာစက်ရုံသည် တစ်လလျှင် 52,600 kWh ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ Yangon Aqua Feed Mill သည် တစ်လလျှင် 57,260 kWh ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် အစာစားစက်သုံးစက်သည် တစ်လလျှင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား 180,000 ကီလိုဝပ်ကျော် သက်သာပါသည်။

လေထုညစ်ညမ်းမှုကို လျှော့ချဖို့ နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့...
(၁) ကားနှင့် မော်တော်ဆိုင်ကယ် သုံးစွဲမှုကို တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ချပါ။ (ဥပမာ လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့် စက်ဘီးစီးခြင်း)

(၂) နေ့ခင်းဘက်တွင် အိမ်တွင်းအလင်းရောင်ကို ပိတ်ထားပါ။

(၃) ကျေးလက်ဒေသရှိ အိမ်ထောင်စုများသည် ချက်ပြုတ်ရန်အတွက် ထင်းနှင့် မီးသွေးအစား Eco-Friendly Gas ကို အသုံးပြုကြသည်။

(၄) လောင်စာမီးစက်များအစား အင်ဗာတာနှင့် ဆိုလာကို အသုံးပြုခြင်း။

(၅) လေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ကလေးငယ်များအပါအဝင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူသားများကို ထိခိုက်စေကြောင်း ပညာပေးပြောဆိုခြင်း။

လေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် ပြောင်းလဲသွားတဲ့ မည်းမှောင်နေတဲ့ ကောင်းကင်ကြီးကို အရင်ကလို အပြာရောင်အဖြစ် ပြန်မြင်နိုင်စေဖို့ အတူတူ ခြယ်မှုန်းလိုက်ကြရအောင်။

ဒီဟက်(စ်)မြန်မာ၏အကြောင်းကိုပိုမိုသိရှိချင်ပါသလား